Wirtualny Chełmiec Krajobrazy Rdziostów Krajobraz
 
 

 

 Rdziostów Krajobraz

 

 

 
 

 

 

Opis

Liczba mieszkańców:  462 osoby

Powierzchnia: 183,3800 ha

Rdziostów leży na północno - zachodnich obrzeżach Kotliny Sądeckiej u podnóża Beskidu Wyspowego.
Osada założona w końcu XIII stulecia, w dawnych dokumentach miejscowość ta zwała sięh Srostów, a u Długosza Vrzostów i Zwrosztow. 

Najdawniejsze ślady osadnictwa na tym terenie pochodzą z okresu kultury łużyckiej i okresu wczesnośredniowiecznego. Odkryte one zostały na wzniesieniu zwanym "grodzisko", leżącym na pograniczu Rdziostowa i Marcinkowic. 

Wspomina już tę wieś akt Gryfiny, wdowy po Leszku Czarnym, Pani Ziemi Sądeckiej, dany w Sączu 21 grudnia 1293 roku Wacławowi synowi Rincona. Królowa nadała tutejsze sołectwo Wacławowi, który za zgodą ksieni klasztoru klarysek miał założyć w lesie wieś na prawie niemieckim. Osadnicy mieli mieć 15 lat wolności, po czym mieli płacić daniny w wysokości takiej jak mieszkańcy Barcic. Sołtys otrzymał karczmę, łan lasu na wieczność i łan pola na czas, jak długo będzie sołtysem, po czym miał z niego płacić zakonnicom czynsze. 
Za Długosza wieś należała do parafii w Podegrodziu, miała wówczas 6 szerokich i długich niemieckich łanów kmiecych równych dwunastu  innym. Każdy kmieć płacił klasztorowi 8 szkotów czynszu, dawał koguta, dwa sery i 20 jaj. Za osep dawali miarę pszenicy, dwie miary owsa i 4 grochu, robili powabę z dziesięcin, prebendzie chochorowskiej w Nowym Sączu dawali 17 do 20 grzywien. 

Rejestr poborowy z roku 1581 stwierdzał, że we wsi było 1 ½ łana kmiecego, a właścicielem wsi był klasztor klarysek ze Starego Sącza. Dzierżawcą wsi był zaś Marcin Lutomirski.

Rejestr poborowy z roku 1629 wymieniał również 1 ½ łana kmiecego, a dzierżawcą był Stanisław Skaradek.

Do I rozbioru stosunki własnościowe nie uległy zmianie, ale w latach 1782 – 1785 dobra klarysek zostały skonfiskowane i włączone do austriackich dóbr kameralnych. W miarę upływu lat część z tych dóbr sprzedano na licytacji – Wittigom, a resztę rozparcelowano

W roku 1881 wieś wymieniano wraz z przysiółkiem Drzykowa, w którym było dziewięć domów i 59 mieszkańców. Cała wieś liczyła 59 domów i 326 mieszkańców – w tym 242 katolików, 18 ewangelików i 7 Żydów.

W połowie XIX wieku wieś nawiedziła epidemia cholery, wówczas to zmarłych chowano na specjalnym miejscu zwanym "cmentarzem cholerycznym". 
W podzięce za uratowane życie rodzina Potoczków ufundowała kapliczkę. Z tej to rodziny wywodzą się patroni szkoły - założyciele Związku Stronnictwa Chłopskiego - Jan i Stanisław Potoczkowie. 

W okresie I wojny światowej we wsi stacjonowały oddziały legionów, których zadaniem było ostrzeliwanie drogi położonej po przeciwnej stronie Dunajca, a w jednym z tutejszych domów stacjonował wówczas Józef Piłsudski. 
W roku 1922 rozpoczęto na terenie wsi zorganizowane nauczanie. 

W tragicznych czasach II wojny światowej Rdziostów stał się miejscem straceń miejscowej ludności, po dziś istnieje tutaj  "cmentarz rozstrzelanych". 
Do obiektów godnych uwagi w Rdziostowie należą: cmentarz wojenny, grodzisko, liczne przydrożne kapliczki oraz stary dąb będący "pomnikiem przyrody". 
Obecnie we wsi działa Szkoła Podstawowa im. Stanisława i Jana Potoczków.

Przez Rdziostów prowadzą również szlaki turystyczne, wędrując którymi można dotrzeć na Białowodzką Górę oraz ścieżki przyrodnicze Rdziostów – Chełmiec.

Źródło:

1.     W. Bazielich, Historie starosądeckie, Kraków 1965.

2.     Województwo Małopolskie – Informator turystyczny 2003

 

 

Lokalizacja

 

 

 
 

 

 
powrót
 
 

Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich: Europa Inwestująca w Obszary Wiejskie „Wirtualny spacer po Gminie Chełmiec”
współfinansowany jest ze środków Unii Europejskiej w ramach osi 4 – LEADER Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013
Instytucja Zarządzająca Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 – Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi